Zapłata czy ustalenie? Kluczowe roszczenia kredytobiorcy w walce o darmowy kredyt

Kredytobiorcy, którzy złożyli oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, często zastanawiają się, jakie kroki prawne podjąć, aby skutecznie dochodzić swoich praw. W praktyce kluczowe są dwa rodzaje roszczeń: roszczenie o zapłatę oraz roszczenie o ustalenie. Każde z nich pełni inną funkcję i jest ważne dla kredytobiorcy, który chce nie tylko odzyskać nadpłacone pieniądze, ale także uniknąć przyszłych sporów z bankiem.

Roszczenie o zapłatę – jak odzyskać nadpłacone koszty kredytu?

Po uruchomieniu sankcji kredytu darmowego bank traci prawo do pobierania odsetek oraz innych kosztów kredytu. Kredytobiorca ma więc prawo do zwrotu wszystkich nadpłaconych środków, które obejmują m.in.:

• odsetki naliczone przez bank,
• prowizje pobrane przy zawarciu umowy,
• inne koszty okołokredytowe, np. opłaty za ubezpieczenie kredytu.

Podstawą prawną roszczenia o zapłatę są przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405–414 Kodeksu cywilnego). Kredytobiorca, który wpłacił na rzecz banku świadczenie, którego nie powinien był ponosić, może żądać jego zwrotu.

Ważne jest, aby w pozwie precyzyjnie określić:

• kwotę nadpłaty, czyli sumę nienależnie pobranych przez bank opłat,
• okres spłat, w którym kredytobiorca uiszczał raty zawierające odsetki lub inne koszty,
• dowody, np. historię spłat wydaną przez bank lub potwierdzenia przelewów.

Dzięki roszczeniu o zapłatę kredytobiorca może odzyskać nadpłacone środki, jednak to nie zawsze oznacza, że umowa kredytowa jest już wolna od wątpliwości. Tutaj wkracza drugie roszczenie – roszczenie o ustalenie.

Roszczenie o ustalenie – dlaczego warto je dochodzić?

Roszczenie o ustalenie, oparte na art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego, pozwala kredytobiorcy uzyskać od sądu oficjalne potwierdzenie, że jego umowa kredytowa podlega sankcji kredytu darmowego.

Dzięki wyrokowi ustalającemu kredytobiorca nie musi obawiać się, że bank w przyszłości będzie próbował podważyć zastosowanie sankcji. Jest to kluczowe zwłaszcza w sytuacji, gdy:

• umowa kredytu nadal jest wykonywana, a bank może próbować naliczać odsetki,
• kredytobiorca chce mieć pewność, że nie będzie musiał spłacać dodatkowych kosztów,
• bank domaga się zapłaty określonych opłat mimo złożenia oświadczenia o sankcji.

Jeśli kredytobiorca ograniczyłby się tylko do roszczenia o zapłatę, sąd mógłby jedynie przesłankowo ocenić, czy sankcja kredytu darmowego rzeczywiście miała miejsce. Nie dawałoby to jednak pełnej ochrony na przyszłość. Natomiast wyrok ustalający wiąże obie strony i definitywnie rozstrzyga, że kredyt udzielony na podstawie danej umowy jest darmowy.

Dlaczego warto dochodzić obu roszczeń jednocześnie?

Najlepszym rozwiązaniem jest połączenie obu roszczeń – zarówno o zapłatę, jak i o ustalenie. Dzięki temu kredytobiorca:

1. Odzyskuje nienależnie pobrane pieniądze (roszczenie o zapłatę),
2. Zabezpiecza swoje prawa na przyszłość i zapobiega kolejnym sporom z bankiem (roszczenie o ustalenie).

Co więcej, sądy często przyjmują, że kredytobiorca ma interes prawny w ustaleniu, ponieważ bez takiego wyroku jego sytuacja prawna pozostaje niepewna. Dzięki ustaleniu, że kredyt podlega sankcji kredytu darmowego, bank nie może kwestionować tego faktu w przyszłości.

Jak przygotować pozew?

W pozwie kredytobiorca powinien jasno określić:

• oznaczenie umowy kredytowej (numer, data zawarcia),
• datę złożenia oświadczenia o sankcji kredytu darmowego,
• wysokość roszczenia o zapłatę,
• żądanie ustalenia, że kredyt jest darmowy w rozumieniu art. 45 ust. 1 Ustawy o kredycie konsumenckim.

Dzięki temu sąd może kompleksowo rozstrzygnąć sprawę, a kredytobiorca unika dalszych problemów z bankiem.

Podsumowanie – co warto zrobić jako kredytobiorca?

Jeśli skorzystałeś z sankcji kredytu darmowego, powinieneś:

• Dochodzić roszczenia o zapłatę, aby odzyskać nadpłacone pieniądze.
• Dochodzić roszczenia o ustalenie, aby zapewnić sobie pełną ochronę prawną.
• Złożyć oba roszczenia w jednym pozwie, aby uniknąć dodatkowych postępowań.

Tylko kompleksowe podejście pozwala skutecznie walczyć o swoje prawa i uniknąć sytuacji, w której bank w przyszłości będzie próbował podważyć zastosowanie sankcji kredytu darmowego. Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem lub skorzystać z pomocy organizacji konsumenckich, które wspierają kredytobiorców w dochodzeniu ich roszczeń.