Jakie masz prawa przy wcześniejszej spłacie kredytu konsumenckiego?

Każdy kredytobiorca ma prawo do wcześniejszej spłaty swojego kredytu, zarówno w całości, jak i częściowo. To podstawowe uprawnienie wynika z ustawy o kredycie konsumenckim (art. 48 u.k.k.). Jeśli zdecydujesz się na wcześniejszą spłatę, bank musi obniżyć całkowity koszt kredytu – proporcjonalnie do okresu, o który skrócił się czas obowiązywania umowy.

Co oznacza proporcjonalne obniżenie kosztów kredytu?

Przez długi czas banki interpretowały ten przepis na swoją korzyść, twierdząc, że zwrot dotyczy tylko kosztów zależnych od długości kredytowania, takich jak odsetki. Natomiast opłaty jednorazowe, jak prowizja za udzielenie kredytu czy koszt analizy wniosku, według nich nie powinny podlegać zwrotowi. Jednak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że obniżka powinna obejmować wszystkie poniesione koszty, niezależnie od ich rodzaju.

Jak oblicza się zwrot kosztów kredytu?

Prezes UOKiK wskazał, że najlepszą metodą wyliczania zwrotu jest metoda liniowa. W praktyce oznacza to, że całkowity koszt kredytu dzieli się na liczbę dni obowiązywania umowy. Następnie mnoży się dzienny koszt przez liczbę dni, o które skrócono okres spłaty. W ten sposób bank musi oddać odpowiednią część kosztów.

Czy bank może pobrać opłatę za wcześniejszą spłatę kredytu?

Banki mogą pobierać prowizję za wcześniejszą spłatę kredytu, ale tylko w określonych przypadkach. Przede wszystkim dotyczy to sytuacji, gdy kredyt był oprocentowany według stałej stopy procentowej, a spłacana kwota w ciągu roku przekracza trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (dane GUS). Opłata nie może być jednak wyższa niż:

• 1% nadpłacanej kwoty, jeśli do końca okresu kredytowania zostało więcej niż rok,
• 0,5% nadpłacanej kwoty, jeśli do końca okresu kredytowania zostało mniej niż rok.

Co więcej, bank nie może pobrać wyższej prowizji niż suma odsetek, które kredytobiorca zapłaciłby do końca umowy.

Co zrobić, jeśli bank odmawia zwrotu kosztów?

Jeżeli bank nie chce zwrócić proporcjonalnej części kosztów lub pobiera niezgodne z prawem opłaty, możesz zgłosić sprawę do Rzecznika Finansowego lub UOKiK. Możesz także złożyć reklamację bezpośrednio w banku, powołując się na przepisy prawa i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE.

Podsumowanie

Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego daje możliwość obniżenia jego kosztów, ale banki nie zawsze informują o tym klientów. Warto znać swoje prawa i sprawdzić, czy bank poprawnie rozliczył zwrot kosztów. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z ekspertami lub instytucjami zajmującymi się ochroną konsumentów.